Có người đâu ngủ mãi mà không tỉnh rư ?
À ! Thế có. Xem hình thế gần đây năm mươi năm trở lại thiệt là tối mà không sáng, có một trời nước ta mà thôi. Ngủ mãi mà không tỉnh, có một người nước ta mà thôi.
Quái ngán thay ! Lạ lùng thay ! Vừng hồng Đông hải, vẻ mới... Tây Âu, rực rỡ tưng bừng, chói chói lọi lọi, bốn phương trời mà ngó lại nước mình thì thế nào ? Mù lấp non xanh, khói trùm bể bạc. Hơi sầu khí thảm, suốt tháng quanh năm, bóng Phù Tang càng xa xôi, ngựa Hi Hòa càng trông càng quạnh, coi thế mà bảo rằng trời tối mãi mà không sáng không phải hay sao?
Triều đầy khí tủi, dạ bịt màn đen, quốc thể mơ màng, tiền đồ man mác - Người có tai mà điếc, có mắt mà mù, có miệng mà câm. Mõ tiên sư, vắng ngắt chẳng thấy đôi hồi, chuông Phật tổ lặng tanh không một tiếng. Trong thềm ngoài cửa, đầy tai những giọng ngáy khò khò. Gió Đông thổi ào ào, nghe như hình dế hát, sóng Tây Âu sục sục, ngó như hình tép đua, thế mà bảo rằng người ngủ mãi mà không tỉnh, không phải hay sao ?
Than ôi ! Đèn trường dạ phao phao hỏi còn bao nhiêu dầu nữa ? Chắc là dầu đã sắp sửa hết rồi ? Dây đồng hồ chắc cũng sắp đứt ? Cớ sao mà trời vẫn tối đen như thế ? Người vẫn cứ ngủ say thế mãi ?
Nhật Bản có câu rằng:"Hùng kê nhất minh nhi thiên hạ bạch". Con gà trống gáy một tiếng thì thiên hạ sáng rựng.
Sách Mao thi có câu rằng:"Kê kí minh hĩ, đông phương minh hĩ". Nghĩa là gà đã gáy rồi, đông phương đã sáng rồi.
À ! Trời đương tối mà bỗng chốc sáng ngay. Người đương ngủ mà bỗng chốc tỉnh ngay. Bao giờ sáng, kêu người tỉnh tất là phải có một tiếng gà gáy đầu. Vì có tiếng gà gáy đầu mới biết là trời đã gần sáng, có biết trời gần sáng mới xui khiến người trong giấc ngủ mơ màng và thần kinh phách động. Thiêng liêng thay ! Mạnh mẽ thay ! Một tiếng gà gáy mà thiên hạ sáng rựng đó vậy.
(Phan Bội Châu)
Ảnh "Gà gáy" của Lý Khắc Nhu.
Đọc nhiều bài của hai cụ Phan, thấy sao mà họ viết đã vài chục gần trăm năm mà nội dung vẫn còn mang tính thời sự nóng hôi hổi ở hiện tại, lo lắng thay.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét