Khốn khổ nước tôi (Pity the Nation - Kahlil Gibran, Từ Linh phỏng dịch)

Khốn khổ nước tôi

Mê tín thì vô hạn

Tôn giáo thì nông cạn

Khốn khổ nước tôi

Mặc áo mình không dệt

Ăn gạo mình không trồng

Uống rượu mình không làm

Khốn khổ nước tôi

Ca ngợi côn đồ là anh hùng

Gọi kẻ xâm lăng là bạn vàng

Khốn khổ nước tôi

Trong mơ thì ghét cay ghét đắng

Tỉnh dậy lại đầu hàng

Khốn khổ nước tôi

Chỉ dám nói năng khi đưa tang

Chỉ dám khoe khoang di sản hoang tàn

Chỉ dám phản kháng khi đầu sắp lìa khỏi cổ

Khốn khổ nước tôi

Chính khách xảo quyệt như chó sói

Triết gia tung hứng chữ làm xiếc

Nghệ thuật bắt chước chắp và vá

Khốn khổ nước tôi

Kèn loa tưng bừng rước kẻ cai trị mới

Rồi tống cổ chúng bằng la hét phản đối

Rồi lại tưng bừng kèn loa đón kẻ cai trị khác

Khốn khổ nước tôi

Vĩ nhân càng nhiều tuổi càng lú

Thánh nhân chờ mãi chưa ra đời

Khốn khổ nước tôi

Cứ chia năm xẻ bảy chơi

Phe nào cũng xưng mình là nước

Những quy luật tâm lý về sự tiến hóa của các dân tộc

Với quan điểm cấu tạo tinh thần là yếu tố quyết định kiến tạo nên sự phát triển của một nền văn minh, quyển sách này không giải thích được nhiều vấn đề trong thời hiện đại cũng như ngay tại thời điểm ra đời của quyển sách. Đơn cử như sự phát triển thần kỳ của Nhật Bản thời Minh Trị khi ông cho rằng Nhật là một dân tộc hạ đẳng (chỉ có một số dân tộc ở châu Âu và Ấn độ là thượng đẳng).

Bên cạnh đó, những quan điểm của ông cổ xúy cho chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, kịch liệt phản đối và lên án những mầm mống của việc thành lập một nhà nước xã hội chủ nghĩa lúc bấy giờ,... nên khi đọc cần xem xét cẩn thận từng vấn đề. Mà vấn đề thì rất nhiều, mỗi trang hầu như đều có câu, đoạn để tạo nên một quote.

Tuy nhiên, quyển sách này là một quyển sách rất hay. Là một người bi quan trong việc tiếp nhận những vấn đề xã hội, quyển sách này đã giúp bản thân "đả thông kinh huyệt" ở một số vấn đề về hành vi con người, về sự phát triển của dân tộc và quan trọng hơn là giúp điều tiết lại suy nghĩ và hành động của bản thân.

Một điểm thích nhất ở quyển sách này là văn phong dịch rất hấp dẫn, dòng chữ hòa với dòng suy nghĩ cứ cuồn cuộn, cảm giác rất là tuyệt. Có gặp ông già dịch giả một lần, rất thích phong cách của lão, nay đọc sách lão dịch lại càng mê.